Lượng cà phê xuất khẩu của Việt Nam trong tháng 11 đạt mức thấp nhất trong cùng kỳ kể từ trước năm 2009.
Theo Tổng cục Hải quan, xuất khẩu cà phê trong tháng này chỉ đạt 63.019 tấn với kim ngạch 351,7 triệu USD, giảm mạnh 47% về khối lượng và 1,3% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái. Nguyên nhân chính được xác định là do lượng tồn kho thấp, vụ thu hoạch mới bị ảnh hưởng bởi thời tiết bất lợi, và số lượng đơn hàng giảm do giá cà phê tăng cao.
Niên vụ 2023 - 2024, sản lượng cà phê của Việt Nam ước đạt từ 1,5 đến 1,6 triệu tấn, giảm 6% so với niên vụ trước. Niên vụ 2024 - 2025 hiện đang thu hoạch cũng được dự báo giảm khoảng 5%. Ngoài ra, giá cà phê cao khiến nhiều nhà rang xay chuyển sang tìm nguồn cung từ các quốc gia khác, làm giảm nhu cầu đối với cà phê Việt Nam.
Ông Thái Như Hiệp, Chủ tịch Hội đồng Thành viên kiêm Giám đốc Công ty TNHH Vĩnh Hiệp, nhận định rằng mức giá hiện tại là "không hợp lý" và đang cản trở các nhà rang xay tham gia thị trường.
Ông cũng lưu ý rằng các nhà nhập khẩu chủ yếu chờ đến tháng 3-5 năm sau, khi hàng tồn kho giảm, mới quay lại mua hàng. Trong khi đó, giá cà phê liên tục tăng, đạt kỷ lục gần 5.300 USD/tấn trên thị trường quốc tế và 130.000 đồng/kg tại thị trường nội địa, gần gấp đôi so với đầu năm 2023.
Ông Hiệp cho rằng đà tăng giá hiện tại chủ yếu là kết quả của sự đầu cơ tài chính, không phản ánh đúng cung - cầu thực sự, điều này tạo ra rủi ro cho thị trường cà phê niên vụ 2024 - 2025.
Tình trạng này khiến các nhà xuất khẩu lo ngại không mua đủ cà phê để giao đơn hàng, trong khi các nhà nhập khẩu cũng lo lắng về khả năng tiêu thụ hàng hóa. Tuy nhiên, nếu giá cà phê duy trì mức cao hiện tại, kim ngạch xuất khẩu năm 2024 - 2025 có thể đạt 7 tỷ USD, con số cao nhất trong 28 năm qua, nhưng điều này vẫn phụ thuộc vào sản lượng thực tế.
Kết thúc niên vụ 2023 - 2024, Việt Nam xuất khẩu tổng cộng 1,47 triệu tấn cà phê, giảm 11,3% so với niên vụ trước, nhưng giá trị kim ngạch tăng 33%, đạt 5,42 tỷ USD, mức cao nhất trong lịch sử.
Tuy vậy, các doanh nghiệp xuất khẩu vẫn đang gặp khó khăn trong việc tìm đơn hàng do các nhà nhập khẩu đã chuyển sang các nguồn cung khác, và một số công ty bị mất khách hàng vì tỷ lệ giao hàng chậm.
Mức giá hợp lý là câu hỏi lớn của thị trường hiện nay. Ông Hiệp cho rằng mức giá khoảng 100.000 đồng/kg là phù hợp để người nông dân duy trì chăm sóc diện tích cà phê hiện có. Nếu giá giảm sâu như trước đây, nhiều người có thể chuyển đổi cây trồng, dẫn đến thiếu cung và giá tăng trở lại.
Việc duy trì giá bền vững đòi hỏi sự hợp tác giữa các doanh nghiệp xuất khẩu, nhập khẩu và các nhà rang xay để thúc đẩy kinh tế chia sẻ và hỗ trợ nông dân. Ông cũng lưu ý rằng diện tích trồng cà phê khó mở rộng do các quy định nghiêm ngặt về bảo vệ môi trường của EU, như EUDR.
Trong ngắn hạn, ông Đỗ Hà Nam, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc CTCP Tập đoàn Intimex, dự đoán giá cà phê sẽ điều chỉnh nhưng không giảm quá sâu. Về dài hạn, giá cà phê vẫn được hỗ trợ bởi các yếu tố như cước vận tải tăng cao, căng thẳng địa chính trị, và biến đổi khí hậu làm giảm sản lượng.
>>>> XEM THÊM:
Hàng hóa phái sinh là gì? Tiềm năng của thị trường đầu tư hàng hóa
Giao dịch hàng hóa là gì? Đặc điểm, rủi ro và cơ hội
