Đáo hạn phái sinh là một thuật ngữ quen thuộc trong thị trường tài chính, đặc biệt đối với các nhà đầu tư tham gia vào giao dịch hợp đồng phái sinh. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về khái niệm này cũng như tác động của ngày đáo hạn phái sinh lên thị trường. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về đáo hạn phái sinh và tầm quan trọng của nó.
1. Đáo hạn phái sinh là gì?
Đáo hạn phái sinh là thời điểm mà hợp đồng phái sinh, chẳng hạn như hợp đồng tương lai (futures) hoặc hợp đồng quyền chọn (options), đến hạn thanh toán hoặc thực hiện. Vào ngày này, các bên tham gia hợp đồng sẽ phải quyết định thanh toán bằng tiền mặt hoặc thực hiện quyền, tùy thuộc vào loại hợp đồng và thỏa thuận ban đầu.
Ví dụ, trong hợp đồng tương lai, ngày đáo hạn là thời điểm mà người mua và người bán phải hoàn tất giao dịch theo giá đã thỏa thuận trước đó. Đối với hợp đồng quyền chọn, ngày đáo hạn là lúc người sở hữu quyền chọn phải quyết định có thực hiện quyền mua hoặc bán tài sản cơ sở hay không.
>>>XEM THÊM: Chu kỳ thị trường | Định nghĩa, các giai đoạn trong chu kỳ thị trường
2. Quy định chung về ngày đáo hạn phái sinh tại Việt Nam
Tại Việt Nam, thị trường chứng khoán phái sinh chủ yếu bao gồm các hợp đồng tương lai chỉ số cổ phiếu và hợp đồng tương lai trái phiếu chính phủ. Ngày đáo hạn của các hợp đồng này được quy định rõ ràng nhằm đảm bảo tính minh bạch và ổn định cho thị trường.
Hợp đồng tương lai chỉ số VN30: Đáo hạn vào thứ Năm lần thứ ba của tháng đáo hạn. Nếu ngày này trùng với ngày nghỉ lễ, ngày đáo hạn sẽ được điều chỉnh theo quy định của Sở Giao dịch Chứng khoán.
Hợp đồng tương lai trái phiếu chính phủ: Có thể có các quy định đáo hạn khác nhau tùy thuộc vào từng loại hợp đồng cụ thể, nhưng thường cũng tuân theo nguyên tắc tương tự.
>>>XEM THÊM: Giao dịch phái sinh | Bản chất và phân loại chiến lược giao dịch phái sinh
3. Chi tiết lịch đáo hạn hợp đồng tương lai chỉ số VN30
Hợp đồng tương lai chỉ số VN30 là sản phẩm phái sinh phổ biến nhất trên thị trường Việt Nam. Dưới đây là cách xác định ngày đáo hạn cho các hợp đồng này:
Kỳ hạn 1 tháng: Đáo hạn vào thứ Năm lần thứ ba của tháng hiện tại.
Kỳ hạn 2 tháng: Đáo hạn vào thứ Năm lần thứ ba của tháng tiếp theo.
Kỳ hạn 3 tháng: Đáo hạn vào thứ Năm lần thứ ba của tháng kế tiếp sau hai tháng.
Kỳ hạn quý: Đáo hạn vào thứ Năm lần thứ ba của tháng cuối mỗi quý (tháng 3, 6, 9, 12).
Ví dụ, Tháng 1/2024:
Kỳ hạn 1 tháng: Đáo hạn vào ngày 18/01/2024.
Kỳ hạn 2 tháng: Đáo hạn vào ngày 15/02/2024.
Kỳ hạn 3 tháng: Đáo hạn vào ngày 21/03/2024.
Kỳ hạn quý: Đáo hạn vào ngày 21/03/2024.
Lưu ý: Ngày đáo hạn cụ thể có thể thay đổi nếu trùng với ngày nghỉ lễ. Nhà đầu tư nên kiểm tra thông tin từ Sở Giao dịch Chứng khoán hoặc các nguồn tin cậy để cập nhật lịch đáo hạn chính xác.
Lời khuyên cho nhà đầu tư
Theo dõi sát sao lịch đáo hạn: Luôn cập nhật thông tin về ngày đáo hạn để chuẩn bị chiến lược giao dịch phù hợp.
Quản lý rủi ro hiệu quả: Nhận thức được mức độ biến động cao trong giai đoạn đáo hạn để điều chỉnh danh mục đầu tư và quản lý rủi ro một cách hiệu quả.
Sử dụng công cụ phân tích: Áp dụng các công cụ và phương pháp phân tích kỹ thuật và cơ bản để dự đoán xu hướng thị trường trong giai đoạn đáo hạn.
4. Ngày đáo hạn phái sinh ảnh hưởng tới thị trường ra sao?
Biến động giá mạnh
Trước ngày đáo hạn, giá của tài sản cơ sở thường có xu hướng biến động mạnh do các nhà đầu tư điều chỉnh vị thế của mình. Họ có thể mua vào hoặc bán ra để tránh rủi ro, hoặc tận dụng cơ hội kiếm lời, dẫn đến sự thay đổi đáng kể về giá.
Tăng thanh khoản
đáo hạn thường là thời điểm giao dịch trở nên sôi động hơn. Các nhà đầu tư thường thực hiện nhiều lệnh mua bán hơn để đóng hoặc mở vị thế mới, làm tăng thanh khoản trên thị trường.
Tác động tâm lý
Ngày đáo hạn cũng có thể ảnh hưởng đến tâm lý thị trường. Sự lo lắng hoặc kỳ vọng của nhà đầu tư về giá cả sau đáo hạn có thể dẫn đến các phản ứng mua bán bất thường, gây ra biến động không nhỏ.
Thao túng giá
Trong một số trường hợp, các nhà đầu tư lớn có thể cố gắng thao túng giá của tài sản cơ sở trong giai đoạn đáo hạn nhằm thu lợi từ các hợp đồng phái sinh. Điều này có thể dẫn đến những biến động không phản ánh đúng giá trị thực của tài sản.
>>> XEM THÊM: Đánh scalping là gì? | Giới thiệu và hướng dẫn giao dịch chi tiết
5. Nhà đầu tư cần có những hành động gì khi đến ngày đáo hạn phái sinh?
Xác định vị thế hiện tại
Trước hết, nhà đầu tư cần kiểm tra và xác định vị thế của mình đối với các hợp đồng phái sinh sắp đến ngày đáo hạn. Điều này bao gồm việc xem xét lãi/lỗ tạm tính và đánh giá tình hình thị trường để đưa ra quyết định phù hợp.
Quyết định đóng hay giữ vị thế
Đóng vị thế: Nếu nhà đầu tư muốn chốt lời hoặc cắt lỗ trước khi hợp đồng đáo hạn, họ có thể đóng vị thế bằng cách thực hiện giao dịch ngược lại với vị thế hiện tại.
Giữ vị thế: Nếu tin tưởng vào xu hướng thị trường trong tương lai, nhà đầu tư có thể chọn giữ vị thế bằng cách chuyển sang hợp đồng mới có kỳ hạn xa hơn. Đây được gọi là "rolling over" hoặc chuyển đổi kỳ hạn.
Quản lý rủi ro
Đặt lệnh dừng lỗ: Để bảo vệ mình khỏi những biến động bất ngờ, việc đặt lệnh dừng lỗ (stop-loss) là rất quan trọng.
Theo dõi thị trường sát sao: Trong ngày đáo hạn, giá cả có thể thay đổi nhanh chóng. Nhà đầu tư cần theo dõi liên tục và sẵn sàng điều chỉnh chiến lược nếu cần.
Chuẩn bị chiến lược giao dịch
Chiến lược phòng ngừa rủi ro (Hedging): Nếu bạn lo ngại về sự biến động giá mạnh, bạn có thể sử dụng các công cụ phái sinh khác hoặc điều chỉnh vị thế hiện tại để giảm thiểu rủi ro.
Chiến lược tận dụng biến động (Speculation): Nếu bạn tự tin về xu hướng thị trường trong thời gian đáo hạn, bạn có thể tận dụng sự biến động để gia tăng lợi nhuận bằng cách tăng cường vị thế.
>>> XEM THÊM: Đầu tư dài hạn | Định nghĩa, đặc điểm và cách đầu tư dài hạn hiệu quả
Tham khảo thông tin thị trường
Nhà đầu tư nên cập nhật thông tin thị trường từ các nguồn tin cậy như báo cáo phân tích, dự báo xu hướng, và dữ liệu kinh tế quan trọng. Điều này giúp bạn có cái nhìn toàn diện và đưa ra quyết định chính xác hơn.
Lưu ý về thuế và chi phí giao dịch
Đừng quên tính toán các chi phí giao dịch và các vấn đề liên quan đến thuế khi quyết định đóng hoặc giữ vị thế. Các chi phí này có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận thực tế của bạn.
Kết luận
Đáo hạn phái sinh là một yếu tố quan trọng mà các nhà đầu tư cần chú ý khi tham gia vào thị trường tài chính. Hiểu rõ về ngày đáo hạn và cách nó ảnh hưởng đến thị trường sẽ giúp bạn đưa ra các quyết định đầu tư thông minh và giảm thiểu rủi ro. Hãy luôn cập nhật thông tin và chuẩn bị chiến lược phù hợp để tận dụng cơ hội từ ngày đáo hạn phái sinh.
Thông tin liên hệ:
Địa chỉ: Tầng 3, 04 Nguyễn Thái Bình, Phường 4, Quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh.
Chi nhánh Hà Nội: Tầng 2 Tòa nhà PCC1, Số 44 Triều Khúc, Phường Thanh Xuân Nam, Quận Thanh Xuân, Hà Nội.
Hotline: 1900.636.909
Website: https://hct.vn/
